1) Bu sürece öncelikle annenin duygusal olarak hazır olması gereklidir. Emzirme ;  her kadının  annelik süreci için farklı duygular yaşadığı bir dönemdir.  Bebeğinin ona olan bağlılığından mutluluk duyar ve onu büyüttüğünü, güzel beslediğini ona hissettirir. Bebeğinden bu şekilde ayrılmaya  duygusal olarak hazır olmalıdır. Eğer anne duygusal olarak hazır olmadan bu sürece başlarsa yeniden başa dönen  ve bir türlü başarılamayan  memeden kesme süreçleri gözlemleyebiliriz.

Bu süreçte anne duygusal olarak rahatlamak için neler yapmalıdır ?

Anne; bebeğinin artık büyüdüğünü daha iyi görecektir. Çocuğu bir birey olarak beslenmesinde anneden bağımsız olarak hareket edebilecek , kendi gelişiminin daha sağlıklı ilerlediğini anneye gösterecektir. Bunu başarabilen bir çocuğu olduğunu görmek bir anneyi daha mutlu eder.

Duygusal olarak rahat olduğunuz bir dönemde memeden kesme sürecine başlamalısınız. Stresli olduğunuz dönemlerde daha sabırsız, sinirli ve aşırı duygusal olabilirsiniz. Yaşadığınız stres çocuğunuza yansıyabilir.

2) Çocuğunuz da  emzirmeyi bırakma döneminde rahat olmalıdır.  Çocuğun stresli olduğu dönemler ( diş çıkarma, bakıcı değiştirme, ev değişikliği   vb ) başarıların geciktiği  ve çocuğun duygusal olarak daha fazla baskı yaşadığı dönemlerdir. Bu nedenle çocuğunuzun ve sizin rahat , daha mutlu olduğu dönemleri tercih etmelisiniz.

3) Memeden kesme dönemleri her çocuk için zorlu bir süreçtir. İlk doğduğu günden itibaren size bu kadar yakın olduğu, kokunuzu hissettiği, teninizle rahatladığı bir süreci bırakmak ona üzüntü verecektir. Alıştığı bir şeyi yeniden yaşayamamak onu sinirlendirecek, huysuzlaşmasına neden olacaktır . Bu tepkisi  oldukça doğaldır. Önemli olan annenin bu süreçte yaşanan stresin doğal olduğunu kabul etmesi ve bu dönemde sabırlı davranmasıdır .

4) Birden kesme yöntemleri çocuğunuzu duygusal olarak zorlayabilir. Annenin kendisini reddetmesi onu sevmediği , değer vermediği , istemediği  duygusunu ortaya çıkarabilir.  Bu nedenle aşamalı bırakma yöntemleri daha çok önerilmektedir.

5) Aşamalı bırakma yönteminde çocuk yine stres yaşar, ama yaşadığı stresin derecesi diğerine göre daha düşüktür. Önce gündüz sonrasında gece bırakma sürecine geçilmelidir. Gündüz emzirme sıklığını  çocuğunuzun yaşam düzenine göre azaltmalısınız . Gündüz başarılarının arttığını hissettiğiniz dönemde gece sürecine geçebilirsiniz.

6) Bu süreçte anlayışlı ve sabırlı davranmalısınız. Diğer aile üyelerini bu süreçle ilgili bilgilendirmeli ve ekip olarak birlikte hareket etmelisiniz. Özellikle bu dönemde ona olan sevginizi sık sık dile getirin. Yaşadığı stresin azaltılması için oyunu ve eğlenceyi unutmayın. İstediklerinin olması konusunda bu dönemde ona daha uyumu davranabilirsiniz. Tensel temasınızı gün içerisinde mümkün olduğunca arttırın , özellikle uyku dönemlerinde ona yakın olmaya özen gösterebilirsiniz.  Artan sinirlilik sizin dokunuşlarınızla azalabilir, sakinleşmesine  yardımcı olabilir.

7) Bu dönemde kararlı davranmalısınız. Kararlılık bu süreçte çocuğunuzu zorlamak  veya duygusal olarak baskı altına almak anlamına gelmez. Kararlılık;  yukarıda bahsettiğimiz yöntemleri adım adım uygulamak konusundaki duruşunuzudur.  Kararsızlıklarınız, sürekli yeniden başlama süreçleriniz  çocuğunuzu duygusal olarak daha çok zorlayacaktır.

8) Sütü anne memesinden değil eğlenceli bir bardaktan içmek çocuğunuzun  motivasyonunu arttırabilir .  Ona bir alışveriş sonrası komik bir bardak hediye edebilirsiniz. Her  başarılı içişi evde ailecek alkışlayabilirsiniz. 

Bazı çocuklar bu davranışlara tepki gösterebiliyor. Bardağı da alkışları da reddedebiliyor. Bu  tür tepkiler verdiğini gözlemlediğinizde alkışları , bardağı ortadan kaldırabilirsiniz.  Bu dönemde biberona geçişi kabul eden çocuklar da olabiliyor .

Unutmayın, doğru zamanda ve doğru yöntemlerle başarılan her gelişimsel aşama  çocuğunuzun sağlıklı büyümesine  zemin hazırlar.

Psikolog  Eda Gokduman
www.edagokduman.com

Anneler için oldukça  pratik olan bu yolu sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılması  açısından neden tercih etmediğimizi kısaca ifade edelim:

Çocuğunuz  televizyon karşısında daha çok yemek yiyor . Çünkü , sürekli değişen , hareketli, renkli ekran dikkatinin sürekliliğini sağlamış oluyor. Çocukların dikkati kısa sürelidir  , ekrandaki  bu hareketlilik ile  kısa olan dikkatin süresi uzuyor  ve çocuk farkında olmadan ağzını açıyor. Siz de bu anı fırsat olarak değerlendirerek hazırladığınız vitaminle dolu çorbayı çocuğunuza  yutturmayı başarıyorsunuz. Diğer kaşık, sonra diğer kaşık ve son kaşık. Tüm çorba bitti .. Çok mutlusunuz ..İçiniz  oldukça rahat.

Sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılması için; çocuk yemek öğününün geldiğinin ve yemek yediğinin farkında olmalıdır. Bu da çocuğa yaşayarak kazandırılabilir. Yemek öğünleri gün içerisinde bir rutin olduğunda çocuk yaşayarak yemek yeme davranışını öğrenir.

Oysa televizyon izlerken çocuğunuz öncelikli olarak yemek yediğinin farkında değildir. Ona göre sadece eğlenceli bir şekilde televizyon izlemektedir. Çocuklar  yaşayarak öğrenme gerçekleştirdiğinden  yemek yeme davranışını  sağlıklı bir şekilde öğrenmiş olamıyor. Bu davranışı yeterli düzeyde öğrenemeyen bir çocuk ilerleyen yaşlarda  yetersiz beslenme , masada yemek yemek istememe, düzenli yemek yememe, yemek seçme , kendi kendine yemek yememe gibi davranışlar gösterebiliyor.

Bu davranışları gösteren bir çocuğun  sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanamadığını söyleyebiliriz.

Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmak için; öğün atlamayın,  çocuğunuzla birlikte masaya oturun,   onunla birlikte yemek yiyerek ve yemek seçmeyerek ona model olun, uygun yaşı geldiğinde kendi kendine yemek yemesine izin verin. Mümkün olduğunca ailenin tüm üyelerinin masada yer almasını sağlayın. Yemek saatlerini  ailecek keyifli geçirmeye özen gösterin.

Sağlıklı beslenme, çocuğun  fiziksel ve ruhsal gelişimi için önemlidir. Sağlıklı beslenen bir çocuk hastalıklara karşı daha dirençlidir, gün içerisinde yeterli enerjiye sahip olabileceği için yaşına uygun her turlu aktiviteyi rahatlıkla yerine getirebilir.  Dikkati, algılaması artar. Huysuzlukları ve sizinle çatışmaları azalır.

Eğer geçmişte çocuğunuza televizyon karşısında yemek yedirmiş olan bir anneyseniz asla  kendinizi suçlamayın. “ Ben hata  mı yaptım ?” demeyin.  Tüm bunları bilerek yapmadınız. Ama artık doğru olanı biliyorsunuz .. Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun bugünden başlayarak ona  sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırabilirsiniz.

Sağlıklı  günler dilerim.
Psikolog Eda Gokduman
www.edagokduman.com